Het Jabikspaad een mooie voorbereiding

Beste lezer(s),
Weer eens tijd om iets te schrijven bij mijn voorbereiding tot mijn derde camino de Camino Portugal. Vele camino's in Europa zijn mooi en aantrekkelijk om te wandelen, maar ook in Nederland hebben wij hele mooie wandelpaden. Eigenlijk is er maar een plek waar je zou moeten beginnen vanaf huis of vanaf deze plek: St Jacobiparochie Friesland. De oostelijke of de westelijke route kunt U nemen. Via het internet kunt U dit snel en gemakkelijk informatie over vinden (www.jabikspaad.nl) maar ik vind het ook leuk om er iets over te schrijven.

Achtergrond en historie

De eerste culturele Europese route

Rond het jaar 1000 was Europa een lappendeken van volkeren en talen. De verschillende stammen zagen elkaar als concurrenten in de strijd om de landbouwgebieden. Elk volk achtte zichzelf superieur aan de andere stammen. Oorlogen en veten beheersten het leven. Het Rijk van Karel de Grote omstreeks 800 was een eerste aanzet tot pacificatie, maar de weg naar het ene Europa zou nog zeer lang zijn. De figuur van Karel de Grote bleef eeuwenlang het symbool van de verhoopte vrede.
De route van de 'melkweg' door Europa Een van de middelen om de Europese eenheid en de verbroedering van de volken en culturen te bevorderen was de pelgrimage naar Compostela. De pelgrims, uit alle delen van Europa op weg naar het heiligdom in Spanje, symboliseerden de Europeanen die zich tezamen inzetten voor het ene doel: een welvarend en vredelievend werelddeel. Een doel dat nog "in de verte" lag.
In alle grotere Europese steden, ook in Leeuwarden en Harlingen, wezen de Jakobsstraten de richting van de stad "op het veld van de ster".
De Europese Gemeenschap heeft daarom de Jacobswegen uitgeroepen tot de eerste Culturele Route van Europa en stimuleert de ontwikkeling ervan. Het Genootschap van Sint Jacob in Friesland werkt samen met andere organisaties aan de verbinding van ons Jabikspaad met het Europese stelsel van Pelgrimswegen.

De aardse weg spiegelde zich in de lucht: in de zomernachten wijst de Melkweg aan de hemel de weg naar Finisterra "het einde der aarde".
Een kroniek uit 1100 vertelt dat Karel de Grote in een droom een weg van sterren langs de hemel zag; beginnend bij de Friese Zee -de Noordzee- en over heel Europa buigend naar Galicië. Jacobus verscheen hem en beloofde hem: "Tot het einde van de tijd zullen pelgrims van zee tot zee trekken".
Toen Friezen en Hollanders omstreeks 1500 een nieuw dorpje aan de "Friese Zee" stichtten noemden ze dat "Sint-Jacobiparochie". Nu heet het in onze eigen talen: "Sint Jabik".
In de Islam wordt de Melkweg met de pelgrimage naar Mekka verbonden. In de winternachten wijst de Melkweg boven ons Jacobspad aan de Islamitische Friezen de goede richting.
Zo kan ons pad een beeld blijven van een veelkleurig, vredig Europa.

Als pelgrim kan ik U natuurlijk niet de volgende codex onthouden:
CODEX TURPINUS
(1150)

Nadat hij een groot aantal rijken uit de macht van de
Saracenen had gescheurd
besloot Karel de Grote, oververmoeid door de zware
inspanning en grote moeite,
niet langer oorlog te voeren
maar zichzelf rust te gunnen.
Maar kort daarna zag hij aan de hemel
een gloed van sterren.
deze begon bij de Friese Zee,
neeg naar Duitsland en Italië,
en voerde tussen Gallië en Aquitanië door,
regelrecht door Gascogne,
Baskenland, Navarra en Spanje, naar Galicië,
waar het lichaam van de zalige Jacobus,
toentertijd onbekend, verborgen lag.
Toen Karel nachten achtereen die gloed waarnam,
begon hij zich steeds vaker af te vragen,
wat deze toch wel te betekenen had..
Terwijl hij deze zaken ernstig overdacht
verscheen hem in een visioen een hemelse held.
De verschijning vroeg hem: "Hoe vaart gij?"
Karel antwoordde "Wie zijt Gij Heer?"
Ik ben -zei de ander- de Apostel Jacobus,
een leerling van Christus,
Ik ben een zoon van Zebedeus
en een broer van Johannes de Evangelist. (....)
Ik maak u bekend:
De Heer heeft u uitgekozen mijn weg te slechten
en mijn land te bevrijden uit de macht van de Moabiten.
De gloed van sterren die gij aan de hemel hebt gezien betekent dit:
Gij zult met een groot leger naar Galicië trekken
om de heidenen te verslaan,
mijn weg en mijn land te bevrijden en de basiliek
en mijn sarcofaag te bezoeken.
En na u zullen alle volkeren van zee tot zee
daarheen pelgrimstochten maken,
om van de Heer vergeving van zonden te ontvangen.

Zij zullen de lof van de Heer verkondigen
om zijn gunstbewijzen en om de wonderen die Hij heeft verricht.
Vanaf uw levenstijd, tot aan het einde van deze wereldtijd,
zullen zij gaan.

Mooie spreuken die wellicht U aanspreken en met name U als liefhebber van wandelingen. De apostel Jacobus komt U heel vaak tegen.
Dat bleek wel toen ik enige tijd geleden de cultuur, historie en kunst cursus deed over het onderwerp Camino France. Het was een hele leerzame cursus waarmee ik weer genoeg bagage heb om over na te denken onderweg naar......Santiago.

Doel van de pelgrims naar Sint Jacob

De Heilige Jacobus in de Pórtico de la Gloria Naast de reeds genoemde doelen: de vereniging van de volkeren van Europa en de herkerstening van Spanje zijn nog een aantal andere doelen te noemen.
In de eerste bloeitijd van de Pelgrimage (1000-1100) had de weg vooral een spiritueel doel: de inwijding in de leer van het christendom; een wandelende catechese, een zoektocht naar God. Boven de westpoort van de kathedraal van Compostela was volgens Almery Picot, de schrijver van de eerste Gids, de Verheerlijking van Jezus op de Berg Thabor te zien. De bedevaart kon verstaan worden als het beklimmen van de Heilige Berg om daar God te ontmoeten. De datum van het feest van Sint Jacob, 25 juli valt ook kort voor het feest van Christus "Salvator" op de Thaborberg: 6 augustus. Vooral mensen van adel en geestelijken gingen de weg naar Compostela.
In de tweede bloeiperiode (1400-1500) was de bedevaart op de eerste plaats een boetebedevaart. Vooral na zware misdrijven werden misdadigers naar het Graf van de "Zoon van de Donder" in Galicië gestuurd. De eerste Nederlandse boetepelgrim was de valsemunter Asing die, gezonden door Freek van Hallum, omstreeks 1150 vanuit Mariëngaarde naar Jeruzalem, Rome en Santiago vertrok. De bedevaart naar Santiago werd nu een "wandelende reclassering" en daarmee minder elitair: "everymans pilgrimage". In de zestiende en zeventiende eeuw kreeg de bedevaart een negatief imago: "jacqueterie" stond voor struikroverij. Het pelgrimskleed werd tot boeven - en piratenpak.
In de baroktijd en de romantiek werd de pelgrimage verbonden met het pure leven. "Terug naar de natuur", terug naar ongecompliceerde levensvormen en kinderlijk geloof.
De opleving van de pelgrimage in onze tijd is een voortzetting van de romantische beleving. Het katholiek -christelijke- is nog meer op de achtergrond geraakt. De pelgrimage wordt verstaan als een intensieve wijze van leven; dicht bij het lichaam, dicht bij de natuur. Levensweg en pelgrimsweg worden met elkaar verbonden. Men maakt de pelgrimage naar Santiago ook als overgangsrite: van studententijd naar beroepsleven, van beroepsleven naar pensionnering, of na een diep ingrijpende ervaring van bijvoorbeeld ziekte of scheiding. Men neemt de pelgrimsstaf op om tot een nieuwe levensoriëntatie te komen.

Wie is nu de ware jacob??

De ware Jacob

Sant-Yago betekent Sint Jacob. Het handelt hier in eerste instantie om Jacobus, de broer van Johannes, één van de leerlingen van Jezus van Nazareth.
Jacobus was de zoon van Sebedeus en Salome. Om hun fel karakter noemde Jezus de broers: "Boanerges" wat "zonen van de donder" betekent.

Jacobus, Johannes en Petrus waren de intiemste leerlingen van Jezus. Ze waren bij Hem op de belangrijkste momenten van zijn leven. Zoals op de berg Thabor en in de Hof van Olijven. Tien jaar na het einde van de aardse weg van Jezus wordt Jacobus door Koning Herodes met het zwaard gedood.

De Spaanse legende wil dat Jacobus na de verrijzenis van Jezus de zendingsopdracht om te gaan naar het einde der aarde zo letterlijk opvatte dat hij naar Finisterra (het einde der aarde) in Galicië trok.
Zijn prediking zou weinig succesvol geweest zijn, waardoor Jacobus teleurgesteld naar Jerusalem terugkeerde. Daar zou hij in een heftig dispuut met Hemogenes (de zoon van Hermes) geraakt zijn. Koning Herodes liet hem doden en zijn leerlingen brachten het lichaam daarna per schip naar Galicië terug. Zijn graf in Spanje zou tot de achtste eeuw vergeten zijn. Een ster wees het graf aan en zo ontstond het Bedevaartsoord "Sint Jacob op het veld van de Ster" (oorspronkelijk "op het grafveld"). De feestdag van Jacobus de Oudere of de Grote is 25 juli.

Volgens de Evangeliën had Jezus nog een tweede Jacobus als leerling: Jacobus, de zoon van Alfeus. Ter onderscheiding van de vorige wordt hij "de Mindere" genoemd. In de kerkelijke traditie was hij de meest kuise der apostelen. De eerste mei, de dag van de seksuele orgiën, werd daarom aan hem toegewijd. Hij draagt de knots van de wildemannen, wier plaats hij heeft ingenomen.
Daarnaast zijn er nog "de broeder van de Heer", de eerste leider van de kerk van Jeruzalem, schrijver van de zeer sociale Jacobusbrief en Jacob, de broer van Ezau, een van de drie aartsvaders die in de Thora "de zwervende Arameeër" wordt genoemd. Ook deze meest oorspronkelijke Jacob draagt met recht de naam "Pelgrim".

Ik zou natuurlijk nog veel meer kunnen gaan schrijven over de informatie die verkregen wordt door zich te verdiepen in het Jabikspaad, maar dat ga ik niet doen. Onderweg ga ik heerlijk in de pauze(s) het mooie wandelboekje lezen en genieten. Mooie tekeningen met de aangegeven route waardoor verdwalen bijna onmogelijk is. De bordjes zijn zeer goed zichtbaar en geven de route zeer duidelijk aan. Dus hierover hoeft U niet ongerust te zijn.

Overnachtingsplaatsen kunt U downloaden via de website. Maar ook op het internet kunt U makkelijk plaatsen vinden waar U kunt overnachten, eten, drinken of gewoon even wilt uitrusten. Friesland is mooi en de paden lopen zigzaggend dwars over de soms particuliere velden. Natuurlijk wel met de restrictie dat U zich houdt aan bepaalde opgelegde regels van gebruik. Geen afval achterlaten en de natuur met rust laten. Gewoon respect voor de natuur en landbezitters die meegewerkt hebben om dit hele mooie wandelpad in stand te houden.

U gaat meer van mij horen hoe dit pad mij bevalt.....

Geniet van het mooie weer en pak een wandelroute!

Bert Gorter
Pelgrim Jacob Elbertus.